UYGUN - SPOTLU SORU BANKASI - İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK 8. SINIF

5. ÜNİTE YORUMLU ÖRNEK SINAV SORULARI www.sadikuygun.com.tr 198 © SADIK UYGUN YAYINLARI © DEMOKRATİKLEŞME ÇABALARI 1 Girişimin benim şahsımdan ziyade mukaddes cumhuriyetimize ve onun dayandığı yüksek ilkelerimize yönel- miş bulunduğuna şüphe yoktur. Benim naçiz vücudum bir gün elbet toprak olacaktır. Fakat Türkiye Cumhuriyeti ilelebet payidar kalacak- tır. Atatürk bu sözüyle İzmir Suikastı’nın aşağıdakilerden hangisine yönelik olduğunu vurgulamıştır? A) Halifeliğe B) Türk ordusuna C) Ekonomik yatırımlara D) Cumhuriyet değerlerine (Taktik 1’e göz atın.) • İzmir Suikastı’yla Mustafa Kemal’i ortadan kaldırmak iste- yenler cumhuriyeti de yıkmayı planladılar. 1 2 1925 yılında doğu illerinde Şeyh Sait önderliğinde cumhu- riyet ve inkılaplara karşı büyük bir isyan çıkmıştır. İsyanı bastırmak için Takrir-i Sükûn Kanunu çıkarılarak bölgede sıkıyönetim ilan edilmiş, özgürlükler kısıtlanmıştır. Güçlükle bastırılan bu isyan neticesinde isyanda rolü olduğu gerekçe- si ile Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası kapatılmıştır. Böylece ilk çok partili hayata geçiş denemesi başarısız olmuş, ülke milletlerarası alanda zarar görmüş, Musul meselesi aleyhi- mize sonuçlanmıştır. Verilen bilgilere göre Şeyh Sait İsyanı aşağıdakilerden hangisini etkilememiştir? A) Boğazların statüsünü B) Hak ve hürriyetleri C) Dış politikayı D) Demokrasiyi (Taktik 2’ye göz atın.) 3 İngilizler tarafından desteklenen Şeyh Sait İsyanı’nın ama- cı cumhuriyet ve inkılapları ortadan kaldırmak, saltanat ve hilafeti geri getirmekti. İngilizlerin düşüncesi ise Türkiye’yi, çıkan isyanla uğraştırıp zengin petrol yataklarına sahip olan Musul’un Türkiye’nin eline geçmesine engel olmaktı. Türk ordusu, gücünün büyük bölümünü isyanın bastırıl- ması için kullandı. Bu nedenle Musul sorunu Türkiye’nin aleyhine, İngilizlerin de istediği şekilde sonuçlandı. Ayak- lanmada etkisi olduğu gerekçesiyle Terakkiperver Cumhu- riyet Fırkası kapatıldı. Böylece Türkiye’nin çok partili siyasi yaşama hazır olmadığı anlaşıldı. Şeyh Sait İsyanı ile ilgili olan aşağıdaki sorulardan hangisinin yanıtı parçadan çıkarılamaz? A) İngilizler isyanı neden desteklemişlerdir? B) İsyanın iç ve dış politika açısından sonuçları nelerdir? C) İsyancıların Orta Doğu’ya yönelik amaçları nelerdir? D) İsyanın, Türk demokrasi tarihindeki etkisi nedir? (Taktik 2’ye göz atın.) Şeyh Sait İsyanı; • İç politikada: Çok partili hayata geçişi sıkıntıya sokmuş. • Dış politikada: Musul meselesinin aleyhimize çözümlenme- sine neden olmuştur. 2 4 Türkiye ile İngiltere arasında Musul sorunuyla ilgil görüş- meler 1924 yılında başladı. Karşılıklı görüşmelerden bir sonuç alınamayınca konu İngilizler tarafından Milletler Cemiyeti’ne götürüldü. Bu arada İngilizler, Türkiye - Irak sınırında bazı karışıklıklar çıkararak Şeyh Sait İsyan’nın çıkmasında etkili oldular. Bu bilgilere göre Şeyh Sait İsyanı’nı İngiltere'nin des- teklemesinin temel amacı aşağıadkilerden hangisidir? A) Türkiye’de yeniliklerin yapılmasını engelemek B) Müslüman ülkelerle Türkiye’nin arasında gerginlik çı- karmak C) Musul sorununu kendi çıkarları doğrultusunda çözüm- lemek D) Türkiye’nin Milletler Cemiyeti’ne üyeliğini engellemek (Taktik 2’ye göz atın.) Cumhuriyete Yönelik Tehditler Videolu çözümler için QR kodu okutunuz. 467140