UYGUN - PARAGRAF ÇÖZME TAKTİKLERİ 2. KADEME 8. SINIF

BÖLÜM 3 PARAGRAF ÇÖZME TAKT‹KLER‹ 166 SORU 7 YANIT Eski dil öldü, kalkt› art›k. Dilediklerince gürültü etsinler, diriltemezler onu. Halit Fahri Ozansoy aruz ölçüsü için: “fiahane geldi¤in gibi flahane git yine.” demiflti. Osmanl›caya da söyleyebiliriz bunu. ''Görkemle geldi, görkemle gitsin.'' O öldü, yerini tutacak yeni dil kuruldu mu? Bir dilin kurulmas› kolay bir ifl san›l›yor. Bir dil yirmi y›lda, elli y›lda kurulabilir mi hiç? Bize, “Sizin yazd›¤›n›z dil eski dilimiz gibi güzel de¤il, onun gibi uyumlu de¤il, ondan çok yoksul” diyorlar. Do¤ru da bu dedikleri. Yaln›z bunu söylerken flunu unutuyorlar, onlar›n savunduklar› dil, yüzy›llar boyunca ifllenmifltir. Birçok ozan, yazar gelip onu donatm›fl, bezemifltir. Bizden bunu beklemek do¤ru de¤il. Yukar›daki metin için afla¤›dakilerden hangisi söylenemez? A) Tart›flma tekni¤i kullan›lm›flt›r. B) Tan›k göstermeye yer verilmifltir. C) Karfl›laflt›rmaya baflvurulmufltur. D) Tan›mlamalar yap›lm›flt›r. Bir paragrafta; herhangi bir cümle “-d›r / -dir” gibi eklerle bir kavram›n ne anlama geldi¤ini ifade ediyorsa bu paragrafta tan›mlama cümlesi vard›r. (Taktik 35) Buna göre paragrafta herhangi bir kavram›n aç›klamas› yap›lmamaktad›r. Dolay›s›yla bu paragrafta tan›mlama cümlesi bulunmamaktad›r. Yan›t D'dir. SORU 6 YANIT Hayat ve kararlar› hakk›nda çok fazla kafa yorarak bellekleri zay›flayan insanlar, depresyona e¤ilimli oluyor. Sorumlusuysa beynin ön lobu! Londra'daki bir üniversitede gerçeklefltirilen deneyler sonunda, beynin ön lobunda daha fazla hücre bulunan insanlar›n verdikleri kararlar hakk›nda daha fazla kafa patlatan ve s›k s›k 'kara kara düflünen' kifliler oldu¤u ortaya ç›kt›. 32 dene¤in kat›ld›¤› araflt›rma, ön lobu daha büyük olan kiflilerin verdikleri ve verecekleri kararlar hakk›nda 'kara kara düflünen” kifliler oldu¤unu gösteriyor. Bu kiflilerde 'çal›flan belle¤in' de di¤erlerine k›yasla daha zay›f oldu¤u görülüyor. Nitekim, 'çal›flan belle¤i' daha zay›f olan kifliler aras›nda kendi kararlar› hakk›nda sürekli düflünen ve s›k›nt›l› kiflilerin çok oldu¤u göze çarp›yor. Yukar›daki metnin anlat›m›nda afla¤›dakilerden hangisi vard›r? A) Aç›klama B) Öyküleme C) Tart›flma D) Betimleme Bir paragrafta; yazar okuyucusunu herhangi bir konu ya da varl›k hakk›nda bilgilendirmeye çal›fl›yorsa bu paragrafta “aç›klay›c› anlat›m” vard›r. (Taktik 33) Buna göre bu paragrafta, yazar okuyucuyu “beynin ön lobu ile depresyon aras›ndaki ba¤” hakk›nda bilgilendirmektedir. Yani parça- n›n yaz›l›fl amac› okuyucuyu bir konu hakk›nda bilgilendirmektir. Dolay›s›yla paragrafta ö¤reticilik söz konusu oldu¤u için “aç›klay›c› anlat›m” bask›nd›r. Yan›t A'd›r. Bir paragrafta; yazar okuyucusunu herhangi bir konu ya da varl›k hakk›nda bilgilendir- meye çal›fl›yorsa bu paragrafta “aç›klay›c› anlat›m” vard›r. TAKT‹K-33 TAKT‹K-35 Bir paragrafta; herhangi bir cümle, “-d›r, -dir” gibi eklerle bir kavram›n ne anlama geldi¤ini ifade ediyorsa bu paragrafta tan›mlama cümlesi var- d›r.