UYGUN - PARAGRAF ÇÖZME TAKTİKLERİ 2. KADEME 8. SINIF

BÖLÜM 3 PARAGRAF ÇÖZME TAKT‹KLER‹ 164 SORU 3 YANIT Terkos Gölü, Durusu köyünde sakin bir gözlem günündeyiz, güneflli yaz günlerini neflelendiren k›rlang›çlar, bülbüller ve di¤er göçmenler gitmifl; bahri, gri bal›kç›l, karabatak ve sakarmeke gibi gölün yerlilerinin kanat ç›rp›fllar› d›fl›nda fazla bir hareket yok. Baflka kufllar bulmak umuduyla sazl›klar boyunca ilerliyoruz. Aniden çok tiz bir "ssii, ssiitii" sesi duyuluyor. Hemen suyun üzerini tar›yoruz ve bir mermi gibi suya te¤et geçen kuflu görüyoruz. O kadar h›zl› uçuyor ki kanatlar›n› seçemi- yoruz, parlak mavi s›rt›, hareketli bir ›fl›¤›n bir filmi yakmas› gibi firuze bir ›fl›n b›rak›yor gözümüzde. Karfl› k›y›da, gölgede bir saza konuyor ve saz› büküyor. Yukar›daki metnin anlat›m›nda afla¤›dakilerden hangisi a¤›r basmaktad›r? A) Aç›klama B) Öyküleme C) Tart›flma D) Betimleme Bir paragrafta; a¤›rl›kl› olarak “görülen geçmifl zaman (-d› / -di / -du / -dü, -t› / -ti / -tu / -tü) ve flimdiki zaman (-yor)” kiplerine yer veriliyorsa bu paragrafta öyküleyici anlat›m yer almaktad›r. (Taktik 30) Buna göre “ilerliyoruz, görüyoruz, duyuluyor, büküyor, seçemiyoruz, b›rak›yor…” fiillerinde flimdiki zaman kip eklerine (-yor) s›kça baflvurulmufltur. Dolay›s›yla bu paragrafta “öyküleyici anlat›m” a¤›r basmaktad›r. Yan›t B'dir. SORU 2 YANIT Yaflayan dil! Yaflayan dil! A¤›zlar›nda hep bu! Bir bak›n o yaflayan dilcilerin yazd›klar›na. Birinde gerçekten yaflayan, gerçekten canl›, düflüncenin, duygunun titremesini gösteren bir cümle bulamazs›n›z. Uydurma dil dediler mi, bir fley söylediklerini san›yorlar. Söyleyeyim ben size; bu uydurma sözünü, Türkçecilik ak›m›na karfl› bir silah diye kullanmaya kalkanlardan ne dedi¤ini bilen, flöyle gerçekten düflünerek konuflan bir tek kifli tan›m›yorum. Asl›nda, uyduraca¤›z. Bizim yapt›¤›m›z, uydurdu¤umuz kelimeler de yavafl yavafl halka iflleyecek, eski Arapça, Farsça kelimelerin iflledi¤i gibi. Onlar›n yerini tutacak. Yukar›daki metinde afla¤›daki anlat›m biçimlerinden hangisinden yararlan›lm›flt›r? A) Aç›klama B) Öyküleme C) Tart›flma D) Betimleme Bir paragraf›n; içinde “bence, bana göre, kan›mca, bana öyle geliyor ki, oysa, asl›nda…” gibi öznel yarg› bildiren sözcükler yer al›yorsa o paragrafta “tart›flmac› anlat›m” vard›r. (Taktik 34) Buna göre bu paragrafta “asl›nda” sözcü¤üne yer verilmifltir. Bu sözcük karfl›t bir düflünceyi ifllemeyi sa¤layan bir sözcük oldu¤u için bu paragrafta “tart›flmac› anlat›m” kullan›lm›flt›r. Yan›t C'dir. Bir paragraf›n içinde “bence, bana göre, ka- n›mca, bana öyle geli- yor ki, oysa, asl›nda...” gibi öznel yarg› bildiren sözcükler yer al›yorsa o paragrafta “tart›flmac› anlat›m” vard›r. TAKT‹K-34 Bir paragrafta; a¤›rl›kl› olarak “görülen geçmifl zaman (-d› / -di / -du / -dü, -t› / -ti / -tu / -tü) ve flimdiki zaman (-yor)” kiplerine yer veriliyorsa bu paragrafta öyküle- yici anlat›m yer almak- tad›r. TAKT‹K-30