UYGUN - FÖY İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK 8. SINIF

z - Kitap Uygulamalı F Ö Y TÜRK DIŞ POLİTİKASI ESASLARI / BALKAN VE SADABAT PAKTI / MONTRÖ ANTLAŞMASI / NÜFUS MÜBADELESİ 1 6. ÜNİTE T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK UYGUN SINAVA HAZIRLIK FÖYLERİ UYGUN T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK SINAVA HAZIRLIK FÖYLERİ 31. SPOT BİLGİLER 1. Bir devletin, millî çıkarlarını biçimlen- dirdiği amaçlara ulaşmak için diğer devletlerle ve uluslararası kurumlarla arasında olan diplomatik, ekonomik, siyasi ve hukuki ilişkileri kapsayan si- yasete dış politika denir. 2. Atatürkçü düşünce sisteminde millî dış politika olarak ifade edilen bu unsurla- rın temelini “Yurtta barış, dünyada ba- rış” ilkesi oluşturur. 3. Atatürk, dış politikanın belirlenmesinde millî bağımsızlık düşüncesi ile barışı ko- rumayı ve Türkiye’nin uluslararası alan- da saygınlığını arttırmayı hedeflemiştir. 4. Atatürk’ün dış politikası, Türk devleti- nin güçlendirilmesi amacına yöneliktir. 5. Dış politikada yeni dostluklar kurmaya çalışılmıştır. Doğuda Sadabat Paktı, batıda Balkan Antantı bu düşüncenin sonuçlarıdır. 6. Atatürk Dönemi Türk dış politikası, Lo- zan Antlaşması’nda tam olarak çözüm- lenmeyen sorunların çözümü üzerinde yoğunlaşmıştır. 7. Türk dış politikasının başlıca ilkeleri: • Millî güce dayanarak varlığımızı devam ettirmek • Ulusal çıkarlar tehlikede olmadıkça savaşmamak • Uluslararası ilişkilerde, eşitliğe da- yanan karşılıklı dostluk ve ittifaklar kurmak 8. Dünyada yeni bir savaşın çıkmasının ön- lenmesi ve barışın korunması amacıyla 10 Ocak 1920’de Milletler Cemiyeti (Ce- miyet-i Akvam) kuruldu. Türkiye İspan- ya’nın teklifi ve Yunanistan’ın desteği ile 1932 yılında Milletler Cemiyetine katıldı. 9. Türkiye, Yunanistan, Yugoslavya ve Romanya delegeleri Atina’da toplana- rak Balkan Antantı’nı imzaladı. 10.Balkan Antantı’nın esası; sınırların güvence altına alınması, ekonomik ve siyasal iş birliğinin sağlanması, anlaş- mazlıkların görüşme yolu ile çözümlen- mesi ve ortak çıkarların korunması gibi düşüncelere dayanıyordu. 11.Montreux (Montrö) Boğazlar Sözleşmesi: • Boğazlar Komisyonu kaldırılarak bütün yetkileri Türkiye Cumhuriye- ti’ne devredilecek. • Türkiye, Boğazlar ve çevresinde istediği kadar asker bulundurabi- lecek. • Yabancı ticaret gemilerinin Boğaz- lardan geçişlerine bazı sınırlamalar getirilecek. • Türkiye, savaşa girer ve bir savaş tehlikesi ile karşılaşırsa Boğazları istediği gibi açıp kapatabilme hak- kına sahip olacaktır. 12.Montrö Boğazlar Sözleşmesi ile Türki- ye’nin dünya devletleri arasındaki say- gınlığı arttı. 13.Türkiye; İran, Irak ve Afganistan ara- sında Sadabat Paktı adıyla bir anlaş- ma imzalandı. Sadabat Paktı’nı imza- layan devletler, Orta Doğu’da barış ve güvenliği sağlayarak dünya barışına hizmet etmeyi hedefledi. 14.Musul, Mondros Ateşkes Antlaşma- sı’nın imzalandığı sırada Osmanlı Devleti’ne bağlıydı. Yüzyıllarca Türk egemenliğinde kalan ve nüfusun ço- ğunluğu Türk olan Musul, Misakımillî sınırları içerisinde yer aldı. İngilte- re, Mondros Ateşkes Antlaşması’nın 7. Maddesi’ne dayanarak, 3 Kasım 1918’de Musul’u işgal etti. 15.Milletler Cemiyetinin kararı ile İngiltere 5 Haziran 1926’da Ankara Antlaşma- sı’nı imzaladı. 16.Ankara Antlaşması’na göre: 1. Musul, İngiltere’nin mandası altın- daki Irak’a ait olacak. 2. Irak, Musul’da elde ettiği petrol ge- lirinin %10’unu 25 yıllık bir süre için Türkiye’ye verecek. 3. Hakkâri sınırında Türkiye lehine dü- zeltme yapılacaktır. 17.Türkiye’nin Musul’u topraklarına katma girişiminde bulunamamasında Şeyh Sait İsyanı etkili olmuştur. 18.Lozan Antlaşması’nda Türkiye’deki yabancı okulların uymaları gereken kurallar, bir esasa bağlandı. Buna göre yabancı okullar, Türk kanunlarına uya- caklardı. 19.Türkiye ile Yunanistan arasında yapı- lan Nüfus Mübadelesi Antlaşması’na göre İstanbul Rumları ile Batı Trakya Türkleri aynı haklara sahip olacaktır. 20.Tevhid-i Tedrisat Kanunu ile yabancı okullar da dahil tüm okullar Milli Eğitim Bakanlığına bağlanmıştır. 21.Hatay, 1938 yılında bağımsız oldu. 1939 yılında Türkiye’ye katıldı. İlk cum- hurbaşkanı Tayfur Sökmen’dir. 1. A 1923 - 1930 1. Yabancı okullar sorunu 2. Musul Sorunu 3. Dış borçlar sorunu 4. Sadabat Paktı B 1930 - 1939 5. Balkan Antantı 6. Hatay’ın ana vata- na katılması 7. Nüfus mübadelesi sorunu Yukarıda verilen yıllar arasındaki gelişmeler gözlemlendiğinde kaç numaralı yerler değiş- tirilirse doğru bir tablo oluşturulur? İTA.8.6.2 A) 4 ve 7 B) 2 ve 6 C) 1 ve 5 D) 3 ve 7 (Spot 9, 10, 13, 14, 15, 16 ve 19’ye göre) 2. Atatürk: “Ben savaş yanlısı olmam. Çünkü sava- şın acıklı hâllerini herkesten iyi bilirim.” demiştir. Buna göre, Atatürk ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir? İTA.8.6.1 A) Savaşa sıcak bakmıştır. B) Avrupa ülkelerinin üstünlüğünü anlamıştır. C) Sorunlara barışçıl yollarla çözüm bulmaktan yanadır. D) Savaşın olumlu etkilerinin olduğunu düşün- mektedir. (Spot 2 ve 3’e göre) Çözüm: Atatürk bu sözleriyle savaşın olumsuz yönlerini yaşayarak ne denli kötü bir duygu olduğunu, do- layısıyla barışçıl olduğunu belirtmiştir. Yanıt C’dir. Çözüm: Sadabat Paktı 1937 yılında imzalanmıştır. Nüfus Mübadelesi 1930’a kadar tamamlanmıştır. Yanıt A’dır. FARKLI SORU ÖRNEKLERİ Ad Soyad: Sınıf / No.: