UYGUN - BİLGİLİ ÖN TEST - İNKİLAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK 8. SINIF

www.sadikuygun.com.tr SADIK UYGUN YAYINLARI www.sadikuygun.com.tr www.sadikuygun.com.tr 5. ÜNİTE Demokratikleşme Yolunda Atılan Adımlar 01 BİLGİ: Demokratikleşme ve millî iradeyi hakim kılmaya yönelik adımlardan biri de çok partili siyasi hayata geçmek için yapılan çalışmalardır. Atatürk Dönemi’nde çok partili yaşama inkılap- ları benimsemeyen tutucu çevrenin etkisinden dolayı geçile- memiştir. TBMM’de muhalefet ortamı oluşturmak, farklı fikirleri değerlendirmek adına ikinci bir partinin kurulması istenmiştir. 1 Çünkü farklı fikirlerin mecliste temsil edilmesi ve ülke yönetimine katılması demokratik bir yönetim anlayışının gereğidir. Bu sözler aşağıdaki sorulardan hangisine cevap olarak söylenmiştir? İTA. 8.5.1 A) Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası neden kapatıldı? B) Neden çok partili hayata geçilmek istendi? C) 1924 Anayasası niçin kabul edildi? D) Halifelik neden kaldırıldı? 2 Hükûmeti ve hükûmet adamlarını hatadan ve bu hatalar yüzünden devleti zararlardan korumak için bir muhalif partiye ihtiyaç açıktır. Atatürk bu sözlerinde muhalefet partileri- nin öncelikli olarak aşağıdaki yönlerinden hangisini vurgulamıştır? İTA. 8.5.1 A) Hükûmetin yaptığı faaliyetleri denetlemeleri B) Tam bir demokratik düzeni sağlamaları C) Halk ile iktidar arasındaki bağlantıyı kur- maları D) Halkın görüşlerini meclise taşımaları BİLGİ: Atatürk düşüncelerini mecliste daha rahat uygulamak için 9 Eylül 1923’te Halk Fırkasını kurdu. Bu fırka Cumhuri- yet’in ilanından sonra Cumhuriyet Halk Partisi adını aldı. Bu parti ekonomide devletçilik ilkesini uyguladı. 1923 - 1950 yıl- ları arasında Türkiye’yi yönetti. 3 Aşağıdakilerden hangisi Cumhuriyet Halk Fırkasının özelliklerinden değildir? İTA. 8.5.1 A) Liberal ekonomiyi savunmuştur. B) Millî egemenliği esas almıştır. C) Cumhuriyet’in ilk siyasi partisidir. D) Atatürk tarafından kurulmuştur. BİLGİ: Atatürk’ün yakın arkadaşları olan Kâzım Karabekir, Rauf Orbay öncülüğünde 17 Kasım 1924’te Terakkiperver Cumhuriyet Partisi kuruldu. Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası, Cumhuriyet Halk Partisine karşı kurulan ilk muhalefet partisidir. Bu parti ekonomide liberalizmi öne sürdü. Bu parti Şeyh Sait İsyanı’na karıştığı gerekçesi ile 3 Haziran 1925’te kapatıldı. 4 Cumhuriyet tarihinin ilk muhalefet partisi Te- rakkiperver Cumhuriyet Fırkasıdır. Aşağıda verilenlerden hangisi bu partinin özelliklerinden biri değildir? İTA. 8.5.1 A) Şeyh Sait İsyanı’ndan sonra kapatılmıştır. B) Ekonomi anlayışı liberalizmdir. C) Batıcılık fikrini savunmuştur. D) Atatürk’ün yakın arkadaşları tarafından kurulmuştur. BİLGİ: Şeyh Sait İsyanı’nın Nedenleri: Şeyh Sait ve adamlarının sultanlık ve hilafeti geri getirmek is- temeleri, Cumhuriyet idaresini çıkarlarına ters görenlerin “Din elden gidiyor!” propagandasıyla bir bölüm halkı kışkırtmaları, Terakkiperver Cumhuriyet Partisinin katı muhalefeti, laiklik karşıtı görüşleri, İngiltere’nin, o sıralarda görüşülen Musul mevzusunu çıkarları doğrultusunda çözebilmek amaçlı bölge halkını kışkırtması ve ayaklanmaları desteklemesi, Doğu ve Güneydoğu’da ayrılıkçı akımların gelişmesidir. 5 Şeyh Sait İsyanı, diğer isyanlarda görülmeyen birtakım özellikler taşır. Bu isyan, bütün ülkeye yayılmaya çalı- şılmış ve Türk inkılabına karşı yapılmış bir harekettir. Bu isyanın temelinde çağdaş, demokratik ve laik Tür- kiye Cumhuriyeti’ni ortadan kaldırma fikri yatmaktadır. Buna göre Şeyh Sait İsyanı’na destek ve- ren kesimin aşağıdakilerden hangisi ol- duğu söylenebilir? İTA. 8.5.3 A) Saltanat ve hilafet yanlıları B) Azınlıklar C) Çok partili hayata geçişi isteyenler D) Batı kültürünü benimseyenler 6 İç ve dış sebepleri dikkate alındığında Şeyh Sait İsyanı’nın çıkmasında aşağıda- kilerden hangisinin etkili olduğu söylene- mez? İTA. 8.5.3 A) Takrir-i Sükûn Kanunu’na tepki göstermek B) Cumhuriyet yönetiminin yerine eski düze- ne geri dönmek C) Musul ve çevresinin Irak’a bırakılmasını sağlamak D) Cumhuriyet inkılaplarına engel olmak