UYGUN - PRATİK DEFTER - TÜRKÇE 5. SINIF

UYGUN PRATİK DEFTER TÜRKÇE 5 101 4. BÖLÜM: METİN TÜRLERİ 1. Aşağıdakilerden hangisi farklı bir metin türünden alınmış olabilir? A) Ağustos böceği bütün yaz saz çalmış, türkü söylemiş. Kara kış birden bastırınca şafak atmış zaval- lıda. Bir şey bulamaz olmuş yiyecek: Koca ormanda ne bir kurtçuk, ne bir sinek. Gitmiş komşusu karıncaya: — Aman kardeş, demiş, hâlim fena. Bir şeycikler ver de kışı geçireyim. Yaz gelince öderim, hem de faizi maiziyle. Ağustosu geçirmem bile. B) Tavşan ikide bir böbürleniyor: –Kimse benden hızlı koşamaz, diyormuş. Sonunda kaplumbağa dayanamamış: –İstersen yarışalım, demiş. Koşuya başlamışlar. Tavşan epeyce yol aldıktan sonra, “Hıh, o sırtı kabuklu hayvancık sürüne sürüne kim bilir ne zaman sonra bana yetişir?” diye düşün- müş. –Şu ağacın altına biraz uzanıp dinleneyim, demiş. Uyuyakalmış. C) Bir köpek ormanda gezerken kurtla karşılaşmış. Hasta ve çok zayıflamış olan kurt, ayakta zor durabiliyormuş. Köpek kurdun bu hâline çok üzülmüş.“Ne kadar kötü görünüyorsun böyle kurt kardeş?” demiş. “Herkes bizi düşman bilse de biz uzaktan akrabayız. Doğrusu sana yardım etmek isterim. D) Bir varmış, bir yokmuş. Bir zamanlar cimri bir adam yaşarmış. Öyle cimriymiş ki bütün mallarını altınla değiştirmiş. Bir çuval altını olunca da gidip bir ağacın dibine gömmüş. Gelgelelim aklı hep altınlarındaymış. Onları düşünmekten gözüne uyku girmez olmuş. 2. Buna göre aşağıdakilerden hangisi hikâye edici bir metinden alınmış olabilir? A) Vakti zamanında bir kadının üç oğlu varmış. Kocası yeni öldüğü için fakirmişler. Hazıra dağlar da- yanmaz, derler. Ellerindeki, avuçlarındaki tükendikten sonra geçim sıkıntısı çekmeye başlamışlar. Bir gün kadın, üç çocuğunu da yanına çağırarak: – Artık büyüdünüz, yetiştiniz, demiş. Çalışıp hayatınızı kazanmalısınız. B) Bazı böcek türlerinin özellikle yetişkin üyeleri kış mevsimini kış uykusuna benzer şekilde geçirebilir. Diyapoz olarak isimlendirilen bu süreçte böceklerin metabolizması yavaşlar, büyüme ve gelişme faaliyetleri askıya alınır. Diyapoz, çevre koşulları uygun olmadığında örneğin düşük sıcaklıklarda ya da yiyecek bulamadıklarında gerçekleşir. C) Su ayılarının ortalama uzunluğu 0,1 ile 1 milimetre arasındadır. Vücutları her birinde pençeli bir çift bacak olan dört gövde bölümünden ve bir baş bölümünden oluşur. Su ayılarının aktif kalabilmesi için vücutlarının etrafında ince bir su tabakasının bulunması gerekir. Bu nedenle karada yaşayan su ayıları genellikle nemli bölgelerde bulunur. D) Geçmişte yapılan çalışmalar, atların insanların yüz ifadelerini anlayabildiğini göstermişti. Yakın zamanlarda bu konu üzerinde çalışan bir grup araştırmacının yaptığı deneyler ve gözlemler, atların aynı zamanda duygusal hafızaya sahibi olduğunu, geçmişte gördükleri insanların duygusal hâlle- rini hatırlayabildiklerini gösteriyor. Bilgilendirici metinler, okuyucuyu bilgilendirmek ve ona yeni bakış açıları kazandırmak amacıyla kaleme alınan metinlerdir. Deneme, makale, fıkra, sohbet, eleştiri vb. bu türdeki metinlere örnektir. Hikâye edici metinler; kahraman, yer, zaman unsurlarını barındıran ve mutlaka bir olay örgüsüne sahip metinlerdir. Masal, öykü, anı, fabl, roman türleri hikâye edici metinlere örnektir. YENİ NESİL TEST - 4