UYGUN FASİKÜL - 6. SINIF SOSYAL BİLGİLER

5. Karahanlılar, İslamiyet’i resmî din olarak benimsemiş ancak devlet yönetiminde İslamiyet öncesi döneme ait kut, devletin hanedanın ortak malı sayılması, ikili yö- netim vb. anlayışları devam ettirmişlerdir. Eskiden olduğu gibi hükümdarlara “han, hakan, kağan” denilmiş, Gaznelilerle bir- likte hükümdara “sultan,” unvanı verilmiş- tir. Sonraki hükümdarları bunun yanında hünkâr, hüdavendigâr, gıyaseddin vb. un- vanları kullanmışlardır. Verilen bilgiler, Gazneliler ve sonrasın- da kurulan Türk devletleri ile ilgili aşa- ğıdakilerden hangisinin bir göstergesi- dir? SB. 6.2.3. A) Devletin sınırlarının genişlediğinin B) Merkezî otoritenin güçlendiğinin C) Arap kültüründen etkilendiklerinin D) İpek Yolu ticaretine hâkim olduklarının 6. Gazneliler, en parlak dönemlerini Gazneli Mahmut zamanında yaşamıştır. Gazneli Mahmut; Horasan’ı ele geçirmiş, Hindis- tan’a 17 sefer düzenlemiş, Kuzey Hindis- tan’a hâkim olmuş ve burada İslamiyet’i yaymıştır. Ayrıca Abbasi halifesini Büvey- hoğullarından korumuş, halife de Gazneli Mahmut’a halifeliği koruduğu ve Hindis- tan’da İslamiyet’i yaydığı için “Sultan” un- vanını vermiştir. Yalnızca yukarıdaki bilgiler dikkate alındığında, I. Gaznelilerin en güçlü hükümdarı Gaz- neli Mahmut’tur. II. Gazneli Mahmut, İslamiyet’in yayılma- sı ve korunması açısından önemli faa- liyetlerde bulunmuştur. III. Tarihte sultan unvanını kullanan ilk hükümdar Gazneli Mahmut’tur. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? SB. 6.2.3. A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III D) I, II ve III 7. Gazneli Mahmut’un ölümünden sonra oğlu Sultan Mesut başa geçmiştir. Sultan Mesut, Horasan üzerine yürümüştür. Bu- nun üzerine Gazne ve Selçuklu orduları Dandanakan Savaşı’nda karşı karşıya gelmiştir. Tuğrul ve Çağrı Beylerin komu- tasındaki Selçuklu ordusu Gaznelileri ye- nilgiye uğratmıştır. Dandanakan Savaşı sonucunda Gazneliler yıkılma sürecine girmiştir. Verilen bilgiye dayanılarak, hangisine ulaşılamaz? SB. 6.2.3. A) Selçuklu ordusu Gaznelilerin ordusun- dan daha güçlüdür. B) Gazneli Mahmut’tan sonra başa ge- çenler devleti iyi yönetememiştir. C) Gaznelilerin siyasi birliği bozulmuştur. D) Gaznelilerin İslam dünyasındaki say- gınlığı devam etmiştir. 8. I. Tarihte “Sultan” unvanını kullanan ilk Türk hükümdardır. II. Karahanlılarda İslamiyet’i devletin resmî dini yapan hükümdardır. III. İslamiyet’i ilk defa kabul eden Türk boyudur. Verilen bilgiler doğrultusunda aşağıda- ki eşleştirmelerden hangisi doğrudur? SB. 6.2.3. I II III A) Satuk Buğra Han Tuğrul Bey Karluk B) Tuğrul Bey Gazneli Mahmut Yağma C) Gazneli Mahmut Satuk Buğra Han Yağma D) Gazneli Mahmut Satuk Buğra Han Karluk 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 A B C D 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 A B C D 6. Sınıf Sosyal Bilgiler 36